การถวาย สังฆทาน หรือเครื่องสังฆทาน เป็นการถวายสิ่งของรวมทั้งสังฆภัณฑ์แก่พระภิกษุ โดยไม่ได้จำเพาะเจาะจงว่าเป็นรูปใดถึงแม้ว่าในการถวายนั้นจะมีพระสงฆ์มารับประเคนเพียงรูปเดียว แต่หากจุดประสงค์ในการถวายทานมีจุดมุ่งหมายเพื่อถวายแด่พระภิกษุสงฆ์โดยรวมแล้วล่ะก็ถือว่าเป็นสังฆทานทั้งสิ้น

วิธีการเลือกซื้อสังฆทาน

คนไทยจำนวนมากมีความศรัทธาในพระพุทธศาสนา และมีการทำบุญกันอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่องกันอย่างไม่ขาดสาย ซึ่งประเภทของการทำบุญที่ทำกันมากคือ การทำทาน ตักบาตรและการถวายสังฆทาน โดยในการทำบุญแต่ละครั้งก็จะจัดหาสำรับคาวหวานที่ปรุงแต่งอย่างประณีตเพื่อถวายแด่พระสงฆ์และสามเณร รวมทั้งถวายสังฆภัณฑ์ซึ่งเป็นสิ่งของเครื่องใช้ที่จำเป็นในกิจของพระสงฆ์ซึ่งอาจถวายจำเพาะพระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่งหรือถวายโดยไม่เจาะจงก็ได้ ซึ่งอย่างหลังนี้ชาวพุทธมีความเชื่อกันว่าจะได้อานิสงส์มาก

หากคุณไม่มีเวลาหรือหากไม่สะดวกที่จะจัดเตรียมของถวายสังฆทานด้วยตนเองสามารถเลือกซื้อได้จากร้านสังฆภัณฑ์โดยเลือกจากร้านที่จำหน่ายของที่ดีมีคุณภาพและต้องเป็นชุดสังฆภัณฑ์ จัดชุดสังฆทาน ที่มีคุณสมบัติดังต่อไปนี้

1. มีเครื่องหมาย อย. และมีฉลากรายละเอียดติดอยู่ที่สังฆภัณฑ์ที่ประกอบไปด้วยรายละเอียดของผลิตภัณฑ์ที่อยู่ในชุดสังฆภัณฑ์, วันผลิต, วันหมดอายุ และราคาอย่างชัดเจน

2. สังฆภัณฑ์บรรจุอยู่ในหีบห่อที่แข็งแรง มิดชิด ไม่ฉีกขาด เพื่อให้แน่ใจว่าของที่บรรจุอยู่ภายในนั้นได้รับการปกป้องอย่างดีเพื่อรักษาคุณภาพของสังฆภัณฑ์

3. พิจารณาดูว่าผลิตภัณฑ์ที่ประกอบเป็นเครื่องสังฆภัณฑ์นั้นเป็นของที่มีคุณภาพ มีประโยชน์ ที่พระภิกษุสามารถใช้งานได้จริง

4. สังฆภัณฑ์ที่ดีจะต้องแยกสารเคมีและของใช้ออกจากกัน เพื่อไม่ให้เกิดการไหลซึมเปื้อนหรือปนเปื้อนสารเคมีเพื่อให้พระภิกษุได้ใช้ของที่บรรจุอยู่ให้เป็นประโยชน์อย่างเต็มที่

ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นผ้าไตรจีวร สังฆทานชุดแบบใด ก็สามารถถวายพระภิษณุและสามเณรได้ทั้งสิ้น ตามกำลังและศรัทธา

และอานิสงส์ของการ ถวายสังฆทาน

การทำบุญที่คนไทยส่วนใหญ่เชื่อกันว่าเป็นการทำทานที่ได้บุญมากที่สุด คือ การ ถวายสังฆทาน เพราะเป็นการถวายทานที่ไม่ระบุเฉพาะว่าเป็นพระสงฆ์รูปใด ผู้ที่ประสงค์จะทำทานจะเตรียมสิ่งของที่จะถวายทาน แล้วนำไปยังวัด เมื่อเจอพระสงฆ์แล้วให้ทำการนิมนต์พระสงฆ์รูปใดก็ได้มารับสังฆทาน ก็ถวายโดยไม่เจาะจง หากกำหนดว่าจะถวายแก่พระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่ง ทานนั้นก็ไม่เป็นสังฆทาน

ในการ ถวายสังฆทาน นั้นหากมีกำลังมีปัจจัย ขอแนะนำว่าควรทำให้ครบทั้งปัจจัยสี่ มีอาหารคาวหวานให้ครบถ้วน น้ำสะอาด เครื่องนุ่งห่ม (เครื่องบวช) ยารักษาโรค ที่อยู่อาศัย เพิ่มพระพุทธรูปประจำวันเกิดและหนังสือธรรมะเข้าไปด้วยเพื่อให้จิตใจของเจ้ากรรมนายเวร ช่วยให้เขาใจในรสพระธรรม เพื่อให้เขามีจิตใจที่เย็นสบายพ้นทุกข์

การถวายสังฆทานให้ได้อานิสงส์มากที่สุดนั้น คือ

1. เครื่องสังฆทานที่เหมาะสม และเป็นประโยชน์ (ทรัพย์ที่จะทำบริสุทธิ์)

2. ผู้ถวายมีจิตใจ แน่วแน่ บริสุทธิ์ และเบิกบาน ในอันที่จะนึกถึงประโยชน์ในเครื่องสังฆทานที่จำเป็นต่อพระสงฆ์ ทั้งก่อนให้ เวลาให้ และหลังให้

3. พระสงฆ์ (ผู้รับ) เป็นผู้ปฎิบัติชอบ (ยิ่งหากผู้รับถวายสังฆทานเป็น พระอริยเจ้า ยิ่งเป็นพระอริยเจ้าระดับ พระอรหันต์ ยิ่งสมบูรณ์แบบมีอานิสงส์มหาศาล และยิ่งถ้าพระอรหันต์นั้นออกจากนิโรธสมาบัติใหม่ๆ ยิ่งมหาศาลเป็นทวีคูณประมาณมิได้)

ถ้าต้องการอุทิศส่วนบุญ ส่วนกุศลให้แก่ผู้ใดผู้ถวายทานก็มักจะบอกหรือเขียนชื่อนามสกุล ให้แก่พระสงฆ์ เพื่อท่านจะได้ทำพิธีอุทิศส่วนกุศลไปยังผู้ที่บอกชื่อนั้น ๆ

การทำบุญถวายสังฆทานนั้นได้อานิสงส์ใหญ่มาก หากเราทำถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นสังฆทานที่สร้างกุศลเพื่อตนเอง หรือสังฆทานอุทิศให้ญาติที่ล่วงลับไปแล้ว ให้เราตั้งใจจัดหาซื้อของ ตามปัจจัยที่เรามี อย่าให้เราเดือดร้อนเพราะทำบุญ ให้ทำตามกำลัง